De Ierse ezel

Heb jij je wel eens afgevraagd waarom er zoveel ezels in Ierland zijn? Onderstaand een samenvatting van het artikel d.d. 31 maart 2021 van auteur Jitka Marks. De volledige versie is te lezen in https://www.groene.nl/artikel/de-rug-waarop-ierland-werd-gebouwd

Eigenlijk hoort een ezel niet thuis in het natte klimaat van Ierland, oorspronkelijk komen ze uit Noord-Afrika. Tot de jaren 70 was dit dier de belangrijkste “voertuig” van de Ierse boer. Hij werd gebruikt om turf uit de moerassige veengebieden te vervoeren, om de aardappelvelden te ploegen en om zeewier van de kust te verslepen. In de jaren 70 trad Ierland toe tot de EU, de landbouw moderniseerde en de boeren kregen subsidie. De komst van de tractor drong het gebruik van de ezel naar de achtergrond en ze waren niet langer nodig op het land. Het arme dier werd letterlijk aan de kant gezet en in een verlaten veld moest hij zelf zien te overleven.

Van 1995 – 2007 maakte Ierland een enorme economische groei door, bekend als de Celtic Tiger, en veranderde in korte tijd van het armste EU land tot het rijkste EU land. Veel Ieren kochten een vakantiehuis op het platteland en om het plaatje compleet te maken schaften ze een ezel aan, want zo’n dier hoort tenslotte bij een nostalgisch Ierse cottage. De handel in ezels werd een booming business, hun prijs steeg exponentieel en de dieren werden ijverig gefokt want er viel geld te verdienen. Tussen de zeven- en twaalfhonderd euro werd nu neergeteld voor een dier dat enkele jaren daarvoor nog hooguit honderd euro kostte.

De financiële crisis van 2008 trof Ierland hard en alle verworven luxe moest de deur weer uit. Daar hoorden de ezels dus ook bij. De verkoop stagneerde en niemand kreeg zijn ezel in Ierland nog van de hand. Een ezel wordt gemiddeld dertig jaar oud en in de jaren van de Celtic Tiger waren er heel wat bijgekomen. Ook nu weer werden de ezels massaal gedumpt. Een deel van de dieren werd opgevangen door de Donkey Sanctuary in Ierland https://www.thedonkeysanctuary.ie/  een ander gedeelte werd geëxporteerd naar o.a. Italië waar ze waarschijnlijk in de salami verdwenen. 

In 2008 kwam de Ierse regering met subsidie (waarvan 55% EU-subsidie) aan boeren in de vorm van vee-eenheden. Een schaap telde als 0,15 vee-eenheid mee, jonge koeien tot twee jaar als 0,6 en een volwassen koe, paard en ezel telden allen als 1 vee-eenheid. Deze regeling was bedoeld om het surplus aan ezels kwijt te raken, maar het werkte averechts. Er werden nóg meer ezels gefokt, omdat ze nu een bepaalde marktwaarde hadden gekregen. De ezel werd een goedkope investering voor boeren om subsidie te kunnen innen. Aan ezels heb je verder geen werk dachten ze, die zet je in een veld en je hoeft er niet meer naar om te kijken. Zodoende werd de verwaarlozing van de ezel met deze subsidie juist gestimuleerd. Sinds 2020 is deze subsidie aangepast en ezels mogen nu maximaal de helft van het totale subsidie vee uitmaken. Hierdoor lopen veel boeren hun subsidie mis en het laat zich raden wat er dan met die arme dieren zal gebeuren. De Donkey Sanctuary Ireland heeft op het moment zo’n 1.800 ezels onder haar hoede, die ze bij pleeggezinnen onder proberen te brengen. Maar er zwerven nog veel meer ezels in afgelegen gebieden, vooral aan de Ierse Westkust in County Galway en County Mayo waar veel subsidie werd aangevraagd. Ze leven onder erbarmelijke omstandigheden en er is niemand die naar ze omkijkt. Deze ongecastreerde zwervende ezels zorgen er ook voor dat de populatie blijft groeien met het risico van inteelt waardoor gezondheidsproblemen ontstaan door gebrek aan sterke genen en de dieren aan chronische aandoeningen lijden.

Sinds de  coronacrisis in 2020 kampt ook de Donkey Sanctuary Ireland https://www.thedonkeysanctuary.ie/ met financiële tekorten. Deze ezelopvang is al maanden gesloten voor bezoekers en de sponsoring en giften vanuit de gemeenschap, waar ze zich grotendeels mee financiert, lopen hard terug door de crisis. Dierenorganisaties vrezen dat de effecten van Brexit op de Ierse boerengemeenschap ongetwijfeld een grote, wederom negatieve rol zullen spelen in de sombere toekomst van de ezels.

Dit is het trieste verhaal van het dier dat er altijd voor de Ieren is geweest, in haar waarde en waardeloosheid.

Het volledige artikel d.d. 31 maart 2021 van auteur Jitka Marks, is te lezen in https://www.groene.nl/artikel/de-rug-waarop-ierland-werd-gebouwd